ایزو ایی سوپر-Iso E Super Perfumes چه ماده ای است؟
در میان دیگر مواد مصنوعی ایزو ایی سوپر مورد استفاده در عطرسازی اندکی متفاوت تر از دیگر مواد اولیه در صنعت عطر سازی جلوه دارد. این جزء مرموز و کمی ناشناخته در میان عامه، مایۀ شایعات و افسانههای بسیاری بوده است و بنا به نا نوشته های این صنعت و هنر بدون تاریخ، این ماده به نوعی خواص «فرومونی» دارد که باعث ایجاد جذابیتی بی حد در بین جنس مخالف زن و مرد، بهسازی رایحه منحصربهفرد بدن افراد و بهبود ویژگیهای زیباییشناختی سایر رایحهها میشود. «ایزو ای سوپر» بوی بسیار دلپذیری دارد؛ خشک، چوبی و سرو مانند، با جنبه های کهربا، وتیور و نعناع هندی و کمی رنگ فنلی از ویژگی های این ماده مصنوعی جالب است.
تاریخچه ایزو ایی سوپر:
تاریخچه «ایزو ایی سوپر» از دهه 1960 میلادی آغاز گردید. پژوهشگران زیادی در سراسر دنیا به بررسی شیمی مواد معطر مشغول بودند و ترکیباتی با ساختار شبه-یونونی [موادی که رایحه بنفشه را ایجاد میکنند] کشف کردند. در سال 1973 میلادی جان ب. هال و جیمز ام. ساندرز از شرکت بینالمللی Flavors & Fragrances آمریکا که با نام اختصاریIFF شناخته می شود، ترکیب شیمیائی جدیدی کشف کردند. آنها این ماده را به ثبت رساندند و سرانجام نام آنرا «ایزو سایکلمون ای» گذاشتند. اندکی بعدتر، آنها روش ساخت ماده را بهبود داده وبه نسخهای پالایش شده» دست یافتند؛ این ماده همان ایزو ایی سوپر بود. در امتیازنامه که در اینترنت به سادگی پیدا میشود، طرح دست نوشتهای از فرمول ساختاری این ماده قابل مشاهده است که ظاهراً توسط یکی از مخترعان ترسیم گردیده است. در حال حاضر ایزو ایی سوپر را با نام های دیگری می شناسند که در اینجا فقط به آنها اشاره می شود: Iso E Super, Iso Gamma Super, Anthamber, Amber Fleur, Boisvelone, Iso Ambois, Amberlan, Iso Velvetone, Orbitone, Amberonne.
رایحه و بوی ایزو ای سوپر:
ایزو ای سوپر رایحۀ دلپذیر بسیار متمایزی دارد [رایحه خشک، چوبی و سرو مانند، با مشخصههایی از عنبر، وتیور و پاچولی که به آن نعناع هندی می گویند و ته مایه فنولی]. در عین حال به طرز شگفتآوری شفاف و خنثی و عاری از احساس سنگینی معمول مواد چوبی طبیعی است. گرچه رایحۀ ایزو ای سوپر-Iso E Super چندان تند نیست، ولی غنی و چند سویه است و هرگز آزاردهنده نمی باشد. به ندرت ممکن است کسی پیدا شود که آن را ناخوشایند یا آزاردهنده تصور کند. باید به این نکته نیز اشاره کرد که مسیر طیشده از ظرف آزمایشگاهی تا شیشه عطر نهایی، آنطور که اغلب برای محصولات جدید عطرسازی رخ میدهد، سر راست و ساده نبوده است؛ ایزو ای سوپر-Iso E Super در ابتدا فقط و فقط در خوشبوکنندههای کاربردی در محصولات خانگی و بیشتر در فرمولاسیونهای چوبی استفاده می شده است.
پیروزی بزرگ ایزو ای سوپر-The Victory of Iso E Super:
پیروزی بزرگ ایزو ای سوپر-Iso E Super در سال 1988 میلادی، زمان عرضه عطر فارنهایت کریستین دیور، روی داد. «ژان لوئیز سوزاک» با راهنمایی «موریس راجر» که رئیس وقت عطرهای برند کریستین دیور-Christian Dior بود، عطر مردانه شگفتانگیز و پیشتازی را خلق کرد. فارنهایت-Fahrenheit شکلی تازه به جهان عطر بخشید و گونههای هنری متعدد و درخور ستایش بسیاری پدید آورد.
«آکورد بغلم کن» یا آکورد گروجسمن:
از ویژگیهای خاص ساختاری آن این بود که مقدار زیادی ایزو ایی سوپر که حدوداً 25% بود را در خود داشت. این یکی از اولین موارد «اور دوز» با ایزو ایی سوپر و اولین اقدام به ساخت عطری بر پایه ایزو ایی سوپر به عنوان جزء سازنده اصلی فعال محسوب میگردید.
پیروزی های بیشتر عطر فارنهایت از برند دیور، عطرسازان را ترغیب به آزمودن ایزو ایی سوپر-Iso E Super کرد و آشکار شد که این ماده با کیفیت نه تنها در ترکیبات چوب و عنبر، بلکه در ژانرهای دیگر هم بینقص ظاهر میشود. به طور مثال، دو سال بعد در سال 1990 میلادی، «سوفیا گروجسمن» عطر لانکوم ترزور را پدید آورد. این عطر دارای 18% ایزو ایی سوپر همراه با مقدار فراوانی گالاکسولید، هدیون و آلفا-متیل یونون است.
همچنین لانکوم-Lancome پیشتر در سال 1952 میلادی عطری با نام ترزور تولید کرده بود. بنابراین استفاده از نامی قدیمی برای محصول جدید در آخرین لحظات تصویب شد و خود سوفیا گروجسمن نام کابردی «بغلم کن» را به آن داده بود. به همین علت است که ترکیب هماهنگ [آکورد] ایزو ایی سوپر/گالاکسولید/هدیون/آلفا-متیل یونون را اغلب «آکورد بغلم کن» یا «آکورد گروجسمن» مینامند. این ترکیب آنچنان بینقص از کار در آمد که تبدیل به پایه عطرهای متعددی با رایحه گل در آن زمان شد.
غلظت عطر:
تقریباً ایزو ای سوپر جایگاه خود را در همه گونههای عطر و ادکلن پیدا است ولی بیشترین غلظت آن را هنوز میتوان در عطرهای مردانه متعددی که رایحه چوبی دارند پیدا کرد: 48% در ابرکرومبی اند فیچ فیرس، 55% در عطر تق هرمس. در موارد زیادی، غلظت بالای ایزو ای سوپر با وتیور همراه میشود: 45% در عطر لالیک انکر نویر و 48% در عطر کنزو ایر. همین طور اغلب در تک رایحههای عودی هم مشاهده میشود: عطر کام دی گارکونس اینسنس جیسالمر (51%) و عطر کام دی گارکونس اینسنس کیوتو (55%). حتی گاهی در عطرهای دارای رایحه گل میزان آن به طرز شگفتآوری زیاد است: در عطر پرلز د لالیک تا 80% میرسد. تصور میشود این ارقام به صورتی قانعکننده نشان میدهند که افزودن «یک پرده» ایزو ای سوپر به دیگر عطرها واقعاً بیمعناست. احتمال آن زیاد است که عطر محبوب شما همین حالا هم غلظت بالایی از آن داشته باشد.
خط تولید عطر اسنتریک مولکولز:
اوج حقیقی کار در سال 2006 میلادی فرارسید. گزا شون خط تولید عطر شخصی خود اسنتریک مولکولز را راهاندازی نمود. ادعا میشود که عطر مولکول 01 محلول الکلی تک جزیی از ایزو ای سوپر است. یعنی غلظت آن در مولکول 01، 100% است که این بالاترین رکورد تاکنون محسوب میشود. به گفته گزا، وی با ایده عطری که فقط بر پایه همین یک جزء است به دیزل مراجعه کرد، ولی به تصور آنها این کار بیش از حد غریب بود. لازم به ذکر است این نخستین بار نیست که یک ماده شیمیایی معطر منفرد به عنوان ترکیب عطری معرفی میشود. هلمت لنگ، در سال 2001 میلادی، عطر ولویونا را برپایه فقط یک جزء سازنده ارائه کرد: “ولویون”، نوعی مُشک مصنوعی. گزا شون در مصاحبهها و مقالههای خود چندین بار خاطرنشان کرده است که وی برای عطر خود از ایزو ای سوپر معمول استفاده نکرده است بلکه مادهای غنی از ایزو گاما را به کار برده است.
در سال 2015 میلادی، برند «نومنکلیچر» کل یک خط تولید عطر را بر اساس اوردوزی از مواد سنتزی محبوب متعدد به راه انداخت – پرترههایی از مواد که به عبارتی میتوان گفت اندکی پررنگ و ویرایش شدهاند تا بتوانند نقاط قوت و وجوه بویایی متفاوتی را نشان دهند. عطر “اُرب- آیتال” از برند “نومنکلیچر”، که از اوربیتون آمده است، مادهای مشابه ایزو ای سوپر است که توسط «تاکاساگو» تولید شده است. این ماده حدود 75% از ماده سازنده اصلی را در بر دارد.
نویسنده: Matvey Yudov
گالری فرانس پاریس: فروشگاه اینترنتی عطر و ادکلن فرانس شاپ