فرانس شاپ: فروشگاه عطر |
آیا روایاتی پیرامون استفاده و خرید عطر داریم؟ چه نوع عطری مستحب است و باید به کجای بدن یا لباس بزنیم؟
خرید عطر و استفاده از عطر بدان جهت همیشه نیکو شماریده شده است که از آن بو و رایحه ای خوش تراوش می‌شود؛ روشن است که هدف از استعمال عطر، چنین نتیجه‌ای است؛ بنابراین هر نوع عطری که دارای بوی خوب باشد می‌تواند مستحب باشد. البته مواردی که در روایات آمده: مانند مُشک، ریحان و مواردی دیگر … که تنها جنبه مثالی برای این حکم دارند و با اینکه در روایات برخی مکان‌ها برای استفاده از عطر بیان شده ولی به نظر می‌رسد استفاده در هر نقطه از بدن که باشد، حکم استحباب جاری می‌شود، هر چند اولویت دادن به مواضعی که در روایت گفته شده بهتر است.
تراوش بوی خوش از انسان، چیزی است که مورد تأیید و تأکید عقل و شرع قرار گرفته است. در روایات اسلامی نیز پیرامون عطر و خرید عطر تأکیدات فراوانی وجود دارد:
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «هدیه را بپذیرید و بهترین هدیه ها عطر است که از همه سبک‌بارتر و خوش‌بوتر است».
امام علی(ع) فرمود: «مُشک، عطر نیکویى است، حمل و نقلش آسان و بوى آن خوش است».
امام صادق(ع) فرمود: «دو رکعت نماز کسى که به هنگام نماز خود را معطّر می‌کند از هفتاد رکعت نماز کسى که عطر نمی‌زند، برتر است». «حضرت زین العابدین مُشک‌دانى داشت از قلع که در آن مُشک (ماده معطر) نهاده بود و هنگام لباس پوشیدن و بیرون رفتن از آن مُشک به خود می‌مالید».
امام رضا(ع) فرمود: «براى مرد سزاوار نیست که بوى خوش را در هر روز از خود دور کند و اگر هر روز نتوانست یک روز در میان و اگر باز هم نتوانست در هر هفته عطر بزند و آنرا ترک نکند». در روایتی نیز امام رضا (ع) استفاده از عطر را یکی از سه خصلت انبیاء بیان کرده است.
علاوه بر این سفارشاتی که به استفاده از عطر شده است، سیره عملی پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) نیز در استعمال بسیار از عطر بوده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
پیامبر اسلام(ص) با مُشک خود را خوش‌بو می‌کرد؛ به گونه‌ای که مُشک بر فرق سر حضرت برق می‌زد و به چیزهاى بی‌رنگ که مناسب مردان است مثل مشک و عنبر خود را معطر می فرمود و خود را با عود قمارى (نوعى از عود) خوش‌بو می نمود و در شب تاریک پیش از آنکه دیده شود از بوى خوشش شناخته می‌شد چنان که رهگذر می‌گفت، این فرد پیامبر است.
امام حسین(ع) وقتى روزه داشت عطر می‌زد و می‌فرمود: تحفه روزه‌دار، عطر است.
امام حسین(ع) فرمود: «هنگامی که علی(ع)، مهریه فاطمه(س) را که چهار صد و هشتاد درهم بود آورد، پیامبر فرمان دادند دو سوم آن به مصرف خرید بوى خوش و عطر برسد و یک سوم آنرا جامه بخرند و …». مکانی که امام صادق(ع) در آن سجده می‌کرد، به وسیله بوی خوشی که از آن‌جا تراوش می‌کرد، معلوم بود.
با توجه به این روایات و روایات دیگر می‌توان اینگونه نتیجه گرفت:
1. عطر و استفاده از آن به این جهت نیکو و خوب شمرده می‌شود که از آن بوی خوب و خوش تراوش می‌کند و طبیعتاً هدف از استعمال عطر، چنین نتیجه‌ای است. بنابر این، هر نوع عطری که دارای بوی خوب باشد می‌تواند در بر گیرنده حکم استحباب شود و مواردی که در روایات ذکر شد به مانند مشک، ریحان و … تنها جنبه مثالی برای این حکم دارند.
2. در برخی از روایات مکان‌هایی برای استفاده از عطر ذکر شده است، همان‌طور که امام صادق(ع) می‌فرماید: «حجامت بدن را تن‌درست و عقل را نیرومند می‌کند، عطر زدن به شارب از اخلاق پیامبر بود…».
«در ابتدا عطر را در محل سجده استفاده کن و سپس آنرا به سایر نقاط بدن بزن».
اگر چه این روایات بیان صریحی در موضع استفاده عطر و خرید عطر به ویژه برای مردان دارند، ولی به جهت علتی که بیان شد و آن تراوش بوی خوش از انسان است، می‌توان بیان داشت که در هر موضعی از بدن و یا لباس که عطر مورد استفاده قرار گیرد، حکم استحباب شامل آن می‌شود؛ هر چند اولویت دادن مواضعی که در روایت گفته شده، بهتر است.
پیامبر صلى الله علیه و آله :
خَمْسٌ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلینَ: اَلْحَیاءُ وَ الْحِلْمُ وَ الْحِجامَةُ وَ السِّواكُ وَ التَّعَطُّرُ؛
پنج چیز از سنت پیغمبران است: حیا، بردبارى، حجامت كردن، و مسواك و عطر زدن.
نهج الفصاحه ص462 ، ح 1463
